چای چیست؟
چای نام یک نوشیدنی معطر است که معمولاً با ریختن آب داغ یا در حال جوش بر روی برگهای عمل آورده شده گیاه «کاملیا سیننسیس»، که گیاهی همیشه سبز و بومی آسیای شرقی است
به دست میآید. این نوشیدنی پس از آب، پرمصرفترین نوشیدنی جهان است.
نام این گیاه در گویش چینی جنوبی چای و در گویش چینی شمالی به صورت تِی تلفظ میشد و هردو تلفظی از یک حرف چینی یگانه در چین قدیم هستند مردم اروپای غربی نام این گیاه را از چینیان شمالی و مردم خاورمیانه و شمال آفریقا نام آن را از چینیان جنوبی آموختند.
نوشیدنی چای با دم کردن برگها، جوانهها یا شاخههای فرآوری شده بوته چای گونه کاملیا سیننسیس به مدت چند دقیقه درآب داغ درست میشود. فرآوری آن میتواند شامل اکسیداسیون، حرارت دهی، خشکسازی و افزودن گیاهان، گلها، چاشنیها و میوههای دیگر به آن باشد.
چای یک منبع طبیعی از کافئین و آنتی اکسیدان ها است، اما تقریباً بدون چربی، کربوهیدرات ها، یا پروتئین آن، دارای طعمی مطلوب است که کمی تلخ و گس میباشد.
چای نوشیدنی محبوب در ایران است؛ و بیشتر مردم همه روزه آن را مصرف میکنند.
گیاه چای به صورت بوته، درختچه یا درختی است با نام عملی THEA SINENSIS یا CAMELIA که از خانوادهی چای (THEACEAE) می باشد. این گیاه در نقاطی از جهان از جمله هندوستان، چین، سریلانکا، ژاپن، ایران و نواحی دیگر پرورش می یابد. چون در سه فصل از سال (بهار، تابستان و پاییز) برگ های آن برداشت می شود، لذا در اکثر نقاط ، چای به صورت بوته وجود دارد؛ ولی در صورتی که هیچ گونه برداشتی از آن صورت نگیرد، کم کم مرتفع شده و به صورت درختچه یا درخت در می آید.
قسمت اصلی مورد استفادهی بوته ی چای، برگ آن است که به صورتهای مختلف تبدیل به انواع چای می شود.
با توجه به این که در ایران دو نمونه چای سبز و چای سیاه وجود دارد و بسیاری از افراد از ماهیت آنها اطلاع کاملی نداشته و خواص متعددی برای آنها قائل می شوند، در این مطلب انواع چای موجود در ایران و جهان و خواص مربوط به آن را بیان می کنیم.
لازم به ذکر است که گیاه چای سبز و سیاه یکی است، ولی در نوع عمل آوردن آنها تفاوت وجود دارد.
انواع چای:
چای سبز(GREEN TEA):
در صورتی که برگ تازهی چای را به سرعت خشک کنند، چای سبز به دست می آید. در این شرایط اجازهی تخمیر به چای داده نمی شود.
مهم ترین خواص چای سبز شامل موارد زیر است:
ضد پوسیدگی دندان به علت فلوراید بالا،
ضد سرطان معده وپوست ،
ضد خارش و التهاب حاصل از گزش حشرات،
تحریک سیستم ایمنی بدن.
چای سبز در کشور چین، ژاپن، ترکمن صحرای ایران و بعضی نقاط دیگر مصرف دارد. چای سبز را می توان مانند چای سیاه، دم کرده و مصرف نمود.
عوارض:
مصرف بیش از حد کافئین که در چای سبز و بعضی از عصاره های آن وجود دارد در بعضی از افراد باعث علائمی مانند عصبانیت، بیخوابی و بیقراری میشود. افرادی که دارای بیماری فشار چشم هستند نباید استفاده کنند و افرادی که میگرن دارند میزان مصرف کمی باید داشته باشند .
سایر مضرات انواع چای:
چای دندانها را لک دار و سیاه می کند.
-مقدار کافئین موجود در برگهای چای زیاد است محرک های سیستم اعصاب مرکزی است.
-چای ترشح اسید معدی را تحریک می کند ،بنابراین برای اشخاصی که زخم معده دارند توصیه نمی شود ولی آن را می توان با کمی شیر و شکر مخلوط کرد.
-افراط در خوردن چای ممکن است جذب آهن را مختل کند وموجب کم خونی شودبه خصوص در مورد اطفال توصیه می شود این نکته کاملا رعایت شود.
-افراط در خوردن چای ممکن است ایجاد یبوست کند.
– در بسیاری از بیماریها مصرف چای مضر است و باید مصرف انواع آن با دستور پزشک باشد.
چای سیاه یا معمولی(BLACK TEA):
در صورتـــی کـــه بـــرگ تــازهی چـــــــای، مــورد عمـلیــات تـخمـیــر(FERMENTATION) قرار گیرد، تغییراتی در رنگ، بو، مزه و مواد و اثرات آن نسبت به چای سبز ایجاد می شود. پس از مراحل تخمیر، آن را خشک کرده و بسته بندی می کنند.
با وجود این که امروزه چای معمولی به عنوان یک نوشیدنی گرم با مصرف بسیار گسترده رو به روست، ولی باید در نظر داشت که چای علاوه بر خوراکی بودن به عنوان یک گیاه دارویی با اهمیت، دارای خواص متعددی است. با توجه به قدمت شناخت چای توسط بشر و مصرف بسیار زیاد آن، هزاران تحقیق وسیع بر روی آن صورت گرفته که نشان دهندهی اهمیت این گیاه با ارزش است.
تا کنون 51 اثر مختلف از چای گزارش شده که مهم ترین این خواص عبارتاند از: ضد درد، ضد آمیب، ضد آلزایمر، ضد فراموشی)، ضد آرتریت ، ضد تصلب شرابین، ضد باکتری، ضد سرطان ، ضد افسردگی، ضد قندخون ، ضد التهاب، ضد جهش ژنی، ضد نیتروزآمین، ضد اکسیدان ، ضد اسپاسم، ضد ویروس، قابض، مقوی قلب، محرک سیستم عصبی مرکزی، ادرار آور، محافظ کبد ، کاهندهی پرفشاری ، محرک قدرت ایمنی بدن، کاهش دهندهی چربی خون، کاهش دهندهی تری گلیسریدها و محرک مجاری تنفسی.
خواص مذکور بین چای سبز و معمولی مشترک بوده و بسته به درصد مواد موجود در آن ها ممکن است در قدرت اثر آنها تفاوت وجود داشته باشد.
چای اولونگ(OOLONG TEA):
در صورتی که برگ تازه ی چای به صورت ناقص تخمیر شود، چای اولونگ به دست می آید. این گونه چای در ایران و بسیاری از نقاط دنیا تولید نمی شود، ولی در کشور چین تولید می شود.
از خواص مهم چای اولونگ، کاهش کلسترول خون است که می تواند در هر وعدهی غذای چرب، مقدار کلسترول خون را در حد متعادل نگه دارد. هم چنین دانشمندان ژاپنی معتقد هستند که مصرف این نوع چای باعث کاهش فشارخون شده و می تواند در جلوگیری از بعضی مشکلات قلبی- عروقی موثر باشد.
امتیاز شما
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.